Analistenrapporten
De energietransitie is een begrip dat iedereen kent in het bedrijfsleven. Groene energie is de toekomst en onderdeel van de grote opgave om in 2050 klimaatneutraal te worden. Maar we komen er niet alleen met duurzame energieproductie en CO2-reductie, we hebben hulp nodig van de circulaire economie. In alle delen van de wereld zullen bestaande bedrijfsmodellen moeten worden hervormd om dit doel te bereiken. “Maar wat is circulaire economie en hoe kun je deze principes toepassen op de werkvloer?” Deze blog is een inspiratiebron voor de facility- en werkplekmanager en beschrijft aantal initiatieven in Nederland!
Maak kennis met de circulaire economie
De circulaire economie is een model van productie en consumptie waarbij grondstoffen zolang mogelijk in de keten worden gehouden om ervoor te zorgen dat onze natuurlijke bronnen niet uitgeput raken. Dit gooit het nu gangbare lineaire systeem op de schop, waarin we in dusdanig hoog tempo grondstoffen aan de aarde onttrekken dat deze niet op tijd kunnen worden geregenereerd. In het huidige lineaire systeem delven we (nieuwe) grondstoffen en produceren we hiervan materialen en producten voor onze samenleving die we na gebruik als afval verwerken. In een circulair systeem daarentegen, worden materialen en producten ontworpen voor meerdere ‘levens-’ of gebruikscycli, waarbij aan het einde van het gebruik (na meervoudig hergebruik en reparatie waar mogelijk) de materialen worden ingezameld en gescheiden om na verwerking opnieuw te worden ingezet. Dit resulteert in besparing van nieuwe grondstoffen, materialen, energie en uiteindelijk reductie van broeikasgasemissies.
Voor iedereen die nu denkt: een systeemverandering is een gigantische opgave, waar moeten we in vredesnaam beginnen? Je bent niet alleen. Wacht alleen niet op de perfecte gelegenheid om te beginnen. De status quo behouden is geen optie. We moeten NU actie ondernemen. Onderweg sturen we wel bij. Dus “wacht niet op de perfecte gelegenheid om te beginnen. Beginnen maakt de gelegenheid perfect.” (Alan Cohen, Omdenken).
Zo schaalt u maatregelen voor circulariteit
Ons gezamenlijk doel is dus om de lineaire ketens te sluiten tot circulaire ketens. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hanteert sinds 2020 de R-ladder, om organisaties een handvat te bieden op weg naar een volledige circulaire consumptiegoedereneconomie in 2050. Op deze R-ladder kunnen 7 strategieën voor circulair ondernemen worden toegepast, waarvan R1 de hoogste trede is.
Circulariteit in de praktijk
Circulariteit ziet er voor elke organisatie anders uit. Er is veel te winnen op het gebied van circulaire bedrijfsvoering, niet alleen voor het milieu, ook voor het bedrijfsleven. Zo kun je op langere termijn kosten besparen door minder in te kopen en een langere levensduur te creëren door spullen te hergebruiken en repareren.
Er is een florerende markt ontstaan voor organisaties die via de R-strategieën circulaire oplossingen hebben gebruikt om een succesvolle businesscase op te zetten. Neem Unwaste, het bedrijf dat o.a. citrusschillen verwerkt tot nieuwe levensmiddelen zoals zeep en deze producten weer terug verkoopt aan de markt. En zo ook Rotterzwam, die koffieresidu ophaalt bij bedrijven om oesterzwammen op te kweken. Op zichzelf kunnen deze bedrijven niet functioneren, maar door het aangaan van partnerschappen voor het verzamelen van grondstoffen kunnen zij voorzien in behoeften van de consument op een circulaire manier. Ook Royal Philips, een multinational en van origine Nederlands, innoveert continu binnen de markt voor gezondheidszorg. Zij dragen bij aan onze circulaire economie door focus te leggen op revisie- en opknapprogramma’s voor medische beeldvormingsapparatuur. Er zijn natuurlijk genoeg voorbeelden van organisaties buiten Nederland die het voortouw nemen in het verduurzamen van onze wereld.
Circulariteit op de werkvloer
Maar voornamelijk interessant voor de facility- en werkplek manager: “hoe pas je circulariteit nu aan op de werkvloer?” De overkoepelende thema´s om aan te pakken zijn o.a.: spullen, energie, transport, voedsel en afval. Per thema kan er gekeken worden naar duurzame veranderingen en het aangaan van partnerschappen die circulariteit op de werkvloer bevorderen.
Om circulaire handelingen direct in te zetten op kantoor kun je kijken naar de R-ladder, de volgende strategiëen kun je meteen oppakken:
- Refuse & Rethink: stop met het printen van documenten die je online kunt bekijken of bewerken en die na gebruik meteen worden weggegooid. Dit bespaart grondstoffen die ook niet naar de afvalverwerking hoeven. Stop ook met het gebruik van papieren en plastic bekertjes, vervang ze door herbruikbare mokken.
- Reduce: Gebruik je bekers, mokken en glazen meerdere keren per dag en reduceer de vaat. Heb je behoefte aan een glaasje water? Een hervulbare waterfles op je bureau kan het gebruik van veel losse glazen (of de plastic bekertjes) vervangen. Verder, zet uit wat je niet gebruikt! Zoals het licht in ruimtes waar niemand is, zet apparaten uit die je niet gebruikt (en trek de stekker uit het stopcontact) aan het einde van de werkdag, zoals de computer monitor, die ’s nachts toch niet wordt gebruikt.
- Re-use: Hergebruik postverpakkingen van pakketten en enveloppen en gebruik de achterkant van prints voor notities. Zo gebruik je het karton en papier optimaal en zorg je voor extra besparing. Een centraal verzamelpunt kan hergebruik faciliteren. Denk ook aan het hergebruiken van USB-sticks en hardeschijven, wis de oude gegevens en zet ze opnieuw in.
- Repair/refurbish/Remanufacture/Repurpose: Gaat er iets kapot? Laat het maken! Bijvoorbeeld meubilair dat nog een ronde mee kan. Ook kun je oud meubilair aan kantoor medewerkers geven om hun thuiswerkplek in te richten. Doneer eten dat overblijft na de lunch aan een lokale voedselbank of een organisatie zoals Too Good to Go om voedselverspilling te voorkomen.
- Recycling: Draag zorg voor het scheiden van afval. Hoe beter wij ons afval gescheiden aanbieden, hoe hoogwaardiger de afvalstroom daarna verwerkt kan worden. Plaats speciale bakken voor allerlei soorten afval op een zichtbare plek, bijvoorbeeld de keuken of kantine, met duidelijke instructies.
Circulair Facility Management
Binnen organisaties kunnen facility managementteams circulariteit op de werkvloer ondersteunen en makkelijker maken voor hun collega’s. Begin met het nadenken over welke materiaalstromen het bedrijf binnenkomen, hoe ze worden gebruikt (denk aan reparatie, langdurig gebruik) en hoe deze na gebruik worden verwerkt. De functies die o.a. belangrijk zijn in circulair FM zijn: catering, kantoorinrichting, schoonmaak, ICT, beveiliging en energieverbruik. Per functie kun je de R-ladder toepassen. Voor catering kan er bijvoorbeeld gekeken worden naar het tegengaan van voedselverspilling, compostering, biologisch afbreekbare producten en het inzetten van meer plantaardig voedsel. Voor de kantoorinrichting en artikelen kun je circulaire opties inkopen bij specifieke bedrijven zoals Circufair en de afvalscheiding optimaal organiseren. Wordt er ook al gebruik gemaakt van duurzame energie?
Er ligt een kans om de duurzame en circulaire stappen die de organisatie gaat zetten duidelijk te communiceren naar alle medewerkers met het ‘waarom we dit doen’ ingevlochten in de berichtgeving. Iedereen is belangrijk bij het zetten van de duurzame stappen naar een circulair systeem. Wanneer medewerkers zien dat zij een verschil kunnen maken en hoe ze dit kunnen doen is de transitie een stuk leuker om aan te pakken.
Ondersteun de transitie naar een circulaire economie en kijk welke quick-wins u deze week nog kunt implementeren!
U hoeft het niet alleen te doen
Bent u de facility- en werkplekmanager die een slag wil maken in de reductie van het energieverbruik van bedrijfsgebouwen? Bekijk dan dit Planon webinar waarin verschillende duurzaamheidsexperts de rol van facility management binnen ESG bespreken. Yvette Watson, medeoprichtster van adviesbureau PHI Factory, is ook onderdeel van het expertpanel. Zij heeft als doel om met PHI Factory alle organisaties in Nederland te helpen versnellen naar een circulaire economie vóór 2040. Wilt u meer weten over de softwareoplossing van Planon die uw facilitaire organisatie kan ondersteunen in het verduurzamen van de werkomgeving? Bekijk dan de product brochure Planon Energy & Sustainability Management.
Rondetafelgesprek - Hoe facility management bijdraagt aan ESG | Planon
