Nanotechnologie injecteren in het bloed om bij te houden waar iemand zich bevindt en in welke lichamelijke en geestelijke toestand hij verkeert; hoe science fiction is dat? In de nieuwste film wordt James Bond geïnjecteerd met dit 'smart blood' waardoor alles wordt gemeten en hij niet meer stiekem kan rondsluipen. Dat is niet echt handig voor een spion, al heeft zijn werkgever veel voordeel van deze technologie. Het lijkt toekomstmuziek, maar ook op de werkvloer wordt de werknemer steeds uitvoeriger in kaart gebracht met allerlei analysetools. Hoe wenselijk is dit?
Het is tegenwoordig mogelijk om gedrag van werknemers te meten met allerlei sensoren op kantoor, de locatie van de telefoon of het gebezigde taalgebruik in e-mails. Deze zogenaamde HR analytics moeten in beeld brengen wat het geheim is van een productieve werknemer. Dit is waar het om draait nu steeds meer bedrijven big data-analyses toepassen op het functioneren van werknemers: Is de productiviteit van de werknemer de optelsom van zijn stemming, fysieke gesteldheid en het aantal stappen dat hij zet tijdens kantooruren? Voor werkgevers is het een mogelijkheid om meer waarde te creëren uit werknemers, maar hoe staat het personeel tegenover deze ontwikkeling?
De doemscenario's van het bijhouden van persoonlijke gegevens zijn natuurlijk al op voorhand uit te schrijven. De werkgever wil de werknemer 'beter' laten functioneren zodat deze productiever wordt, maar willen mensen in de realiteit hun volledige privacy vrijwillig opgeven?
Je kunt het als werkgever dus beter van een andere kant bekijken. Probeer de werknemer niet als de kip met de gouden eieren te slachten, maar zorg dat de omstandigheden optimaal zijn zodat hij zijn ei steeds beter kwijt kan. Geïnspireerd door de Quantified Self beweging waarin mensen hun eigen gezondheid en prestaties meten, is de term Quantified Workplace ontstaan: hoe creëer je een omgeving waarin medewerkers gezonder, productiever en meer betrokken zijn bij de werkzaamheden die ze doen?
Daarbij meet je ̶ naast prestatiegegevens ̶ ook allerlei persoonsgegevens, zoals stress, beweging, hartslag, slaap of sociale interactie met een specifiek doel. Het gaat niet meer om het controleren van mensen om zo hun productiviteit te veranderen, maar je meet in welke condities zij optimaal kunnen functioneren. Denk bijvoorbeeld aan op welke plek iemand het beste rendeert of met welk gezelschap, of welke temperatuur beter werkt of welke werktijden. Piekmomenten worden zichtbaar. Op basis van deze inzichten kiest de medewerker zijn optimale omgeving en de momenten om ‘op te laden’ en weer aan de slag te gaan op zijn meest productieve momenten.
Het Nieuwe Werken is ooit bedacht om mensen flexibeler en efficiënter te laten werken met een focus op kostenbesparing en efficiënter ruimtegebruik. Nu we steeds beter in staat zijn om ook te kijken naar hoe de mens (bijna letterlijk) in zijn of haar vel zit, wordt het mogelijk om iedere werknemer de ideale plek te bieden die past bij zijn of haar werkstijl en gesteldheid. Kies daarbij voor een inrichting van ICT en werkomgeving op basis van wat medewerkers en processen daadwerkelijk productiever maakt. Dan zorg je pas echt voor toegevoegde waarde voor de organisatie. De 'smart blood'-technologie uit James Bond is dan misschien nog net wat te futuristisch, maar is wel een goed voorbeeld van waar ik denk dat we heen gaan.
